Συνέντευξη στον Hanno Hauenstein για το Jacobin.com
Μετάφραση: Jacobin Greece

Τα ξημερώματα της Δευτέρας, οι  ακτιβιστές που επέβαιναν στο Madleen ανακοίνωσαν ότι το σκάφος ανθρωπιστικής βοήθειας είχε αναχαιτιστεί από τις ισραηλινές δυνάμεις και οι επιβάτες είχαν «απαχθεί». Καθόσον το σκάφος με βρετανική σημαία, το οποίο ανήκει στον Στόλο της Ελευθερίας (Freedom Flotilla Coalition FCC), επιδιώκει να αναδείξει τα δεινά των κατοίκων της Γάζας, οι ισραηλινές αρχές έχουν επανειλημμένα προσπαθήσει να συκοφαντήσουν τις προθέσεις των ακτιβιστών και αναφέρθηκαν στο Μαντλύν ως «σκάφος για σέλφι» που μεταφέρει «διασημότητες».

Τώρα ισχυρίζονται ότι οι επιβάτες θα σταλούν πίσω στις χώρες τους, αλλά πρώτα, όπως ανακοίνωσε ο σκληροπυρηνικός υπουργός Άμυνας Ισραέλ Κατζ, θα εξαναγκαστούν να παρακολουθήσουν πλάνα από τις επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου. Προς το παρόν, οι προσπάθειες επικοινωνίας με τους επιβάτες έχουν αποδειχθεί μάταιες.

Το Madleen απέπλευσε από την Ιταλία την 1η Ιουνίου με ξεκάθαρη αποστολή: να σπάσει τον ισραηλινό αποκλεισμό και να μεταφέρει ανθρωπιστική βοήθεια στους λιμοκτονούντες κατοίκους της Γάζας. Στο πλοίο επέβαιναν δώδεκα ακτιβιστές από διάφορες ευρωπαϊκές χώρες, οι οποίοι επέλεξαν την άμεση δράση ως μέσο για να στρέψουν το βλέμμα της διεθνούς κοινότητας στην εξελισσόμενη ανθρωπιστική καταστροφή στην Παλαιστίνη—μια κρίση που οι κυβερνήσεις τους αγνοούν ή αδυνατούν να αντιμετωπίσουν ουσιαστικά. Ανάμεσα στους επιβάτες βρισκόταν και η Ρίμα Χασάν (Rima Hassan), Γαλλίδα Παλαιστίνια και ευρωβουλεύτρια με το αριστερό κόμμα Ανυπότακτη Γαλλία (La France Insoumise), η οποία εξελέγη τον Ιούνιο του 2024.

Λίγες ώρες πριν οι Ισραηλινοί αναχαιτίσουν το Madleen και συλλάβουν τη Χασάν, μίλησε στον δημοσιογράφο Hanno Hauenstein για τα κίνητρα συμμετοχής στην αποστολή, τις πολιτικές αντιδράσεις στη Γαλλία και το πώς αντιμετωπίζει τους προσωπικούς κινδύνους που συνεπάγεται η υπεράσπισή της Παλαιστίνης.

 

Ερώτηση: Μιλάτε ανοιχτά υπέρ της Παλαιστίνης. Τι σας παρακίνησε να επιβιβαστείτε στο Madleen;

Ρίμα Χασάν: Έχει περάσει ένας χρόνος από τότε που εκλέχθηκα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και έχω ασχοληθεί πολύ με το παλαιστινιακό ζήτημα. Όμως, βλέπουμε ότι τα πράγματα κινούνται αργά. Έχουν περάσει περισσότεροι από δεκατέσσερις μήνες από τότε που φορείς των Ηνωμένων Εθνών κατήγγειλαν τη γενοκτονία στη Γάζα και ακόμη δεν έχουμε δει κυρώσεις ή παρόμοια μέτρα για να την σταματήσουν. Για μένα, η συμμετοχή μου σε αυτή τη δράση έχει να κάνει με τη συνέπεια σε όσα υποστηρίζω. Επίσης, αυτή η δράση είναι πολύ ισχυρή. Κινητοποιεί πολλούς πολίτες και φέρει ιδιαίτερα ισχυρό συμβολισμό.

 

Ερώτηση: Μια προηγούμενη αποστολή βοήθειας βομβαρδίστηκε τον Μάιο. Άλλοι έχουν σκοτωθεί προσπαθώντας να σπάσουν τον αποκλεισμό της Γάζας. Πώς αντιμετωπίζετε αυτόν τον κίνδυνο για τη ζωή σας;

Ρίμα Χασάν: Όλοι έχουμε πλήρη επίγνωση των κινδύνων. Η κύρια ανησυχία μας είναι ακριβώς αυτή η επίθεση που είδαμε στις 2 Μαΐου στη Μάλτα. Το τελευταίο πλοίο ήταν μεγαλύτερο και ευτυχώς δεν σκοτώθηκε ή τραυματίστηκε κανείς. Το σκάφος μας είναι πολύ μικρότερο. Ένα μόνο χτύπημα από μη επανδρωμένο αεροσκάφος θα μπορούσε να βυθίσει το σκάφος αλλά είμαστε προετοιμασμένοι. Κάναμε εκπαίδευση αρκετές μέρες πριν από την αναχώρηση και συνεχίζουμε να εκπαιδευόμαστε καθημερινά στο πλοίο. Υπήρξαν αρκετές νύχτες που τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη (drones) ήταν κοντά, οπότε θέσαμε σε εφαρμογή ένα πλήρες πρωτόκολλο έκτακτης ανάγκης: φορέσαμε σωσίβια και προετοιμαστήκαμε να πηδήξουμε στη θάλασσα.

 

Ερώτηση: Ήταν συνειδητή απόφαση να δημοσιοποιήσετε αυτή την αποστολή;

Ρίμα Χασάν: Το πλήρωμα της τελευταίας αποστολής επέλεξε τη διακριτικότητα, ελπίζοντας ότι αυτό θα τους βοηθούσε αλλά δέχθηκαν επίθεση ούτως ή άλλως. Έτσι, κάναμε το αντίθετο: ενημερώσαμε τα μέσα ενημέρωσης, προσπαθήσαμε να κινητοποιήσουμε την κοινή γνώμη και διατηρήσαμε την προβολή για να πιέσουμε το Ισραήλ να μην μας επιτεθεί.

 

Ερώτηση: Το πλοίο σας διέσωσε μετανάστες στη θάλασσα. Τι ακριβώς συνέβη;

Ρίμα Χασάν: Ήταν μια πολύ έντονη στιγμή. Λάβαμε ένα σήμα κινδύνου που διαβιβάστηκε από τη Frontex και το οποίο μας ενημέρωνε ότι το πλοίο μας ήταν το πλησιέστερο σε μια βάρκα μεταναστών που χρειαζόταν βοήθεια.. Έτσι, αλλάξαμε πορεία και κατευθυνθήκαμε για δύο ώρες προς τη Λιβύη. Σύμφωνα με το ναυτικό δίκαιο, είναι υποχρέωση να σώζουμε ανθρώπους στη θάλασσα που βρίσκονται σε κίνδυνο.

Όταν φτάσαμε, βρήκαμε τους μετανάστες σε ένα σκάφος που η μηχανή δεν λειτουργούσε εδώ και δύο ημέρες. Όταν έφτασε η ακτοφυλακή για να πάρει πίσω τους μετανάστες, τέσσερα άτομα πήδηξαν στη θάλασσα. Δεν μπορούσαμε να τους αφήσουμε να πνιγούν. Έμειναν λίγες ώρες μαζί μας στο πλοίο. Τους δώσαμε φαγητό και τους εξέτασε ένας γιατρός από την ομάδα μας. Τελικά, η Frontex τους παρέλαβε και τους έφερε στην Ελλάδα.

 

Ερώτηση: Οι επικριτές τονίζουν ότι η αποστολή σας είναι καθαρά συμβολική και δεν θα παραδώσει πραγματική βοήθεια στη Γάζα. Πώς απαντάτε σε αυτό;

Ρίμα Χασάν: Γνωρίζουμε, όπως και οι επικριτές μας, ότι η βοήθεια μας είναι συμβολική σε σχέση με τις τεράστιες ανθρωπιστικές ανάγκες. Ο ΟΗΕ δήλωσε ότι περίπου 500 φορτηγά με βοήθεια την ημέρα είναι απαραίτητα για τη Γάζα. Εμείς προφανώς δεν έχουμε 500 φορτηγά στο πλοίο. Έχουμε ένα μικρό φορτίο.

 

Ερώτηση: Τι μεταφέρετε με το σκάφος;

Ρίμα Χασάν: Περισσότερα από 250 κιλά ρύζι, 100 κιλά αλεύρι, 600 συσκευασίες βρεφικού γάλακτος, είδη υγιεινής για γυναίκες, φάρμακα, πατερίτσες. Κάνουμε ό,τι περνά από το χέρι μας. Η αποστολή αυτή είναι βαθιά πολιτική. Ο στόχος είναι να καταστεί η Γάζα προσβάσιμη στην ανθρωπιστική βοήθεια. Ειδικά τώρα, που ο λιμός ενορχηστρώνεται από το ισραηλινό καθεστώς, θεωρούμε καθήκον μας να δράσουμε. Δεν πρόκειται για ταξίδι αναψυχής ή περιπέτειας. Το κάνουμε για να καλύψουμε το πολιτικό κενό που άφησε η αδράνεια των κρατών. Καταγγέλλουμε τη συνενοχή αυτών των κρατών.

 

Ερώτηση: Ποιο είναι το κλίμα στο πλοίο καθημερινά;

Ρίμα Χασάν: Θέλουμε να κάνουμε την αποστολή ευχάριστη. Προσπαθούμε να διατηρούμε την καλή διάθεση μας — μαγειρεύουμε μαζί, καθαρίζουμε μαζί, συντηρούμε το πλοίο. Αυτό μας βοηθά να παραμείνουμε συγκεντρωμένοι. Θέλουμε οι άνθρωποι που παρακολουθούν το ταξίδι μας να δουν ποιοι είμαστε και πώς ζούμε σε αυτό το πλοίο. Παρακολουθούμε επίσης συνεχώς τις ειδήσεις, ιδίως από τις ισραηλινές και διεθνείς αρχές. Δέκα ειδικοί εισηγητές του ΟΗΕ κάλεσαν πρόσφατα τα κράτη να μας βοηθήσουν να φτάσουμε στη Γάζα, επικαλούμενοι το διεθνές δίκαιο. Δεν είμαστε εμείς αυτοί που παραβιάζουν το νόμο.

 

Ερώτηση: Το Ισραήλ κατηγόρησε την αποστολή για υποστήριξη της τρομοκρατίας. Πώς απαντάτε σε αυτό;

Ρίμα Χασάν: Το Ισραήλ δεν είναι αξιόπιστος συνομιλητής. Για περισσότερο από ενάμιση χρόνο –αλλά και πριν– οι ισραηλινοί αξιωματούχοι έχουν χαρακτηρίσει οποιονδήποτε επικρίνει τις πολιτικές του ως τρομοκράτη ή αντισημίτη. Κατηγόρησαν τον ΟΗΕ για αντισημιτισμό. Κατηγόρησαν τον Πάπα για αντισημιτισμό. Ακόμα και τον Εμανουέλ Μακρόν. Πρόκειται για έναν πόλεμο προπαγάνδας. Οι κατηγορίες εναντίον μας είναι μέρος μιας ευρύτερης εκστρατείας παραπληροφόρησης. Η απάντησή μας είναι να μιλήσουμε τη γλώσσα του διεθνούς δικαίου. Το διεθνές δίκαιο λέει ότι ο αποκλεισμός είναι παράνομος, ότι εξελίσσεται εθνοκάθαρση και γενοκτονία και ότι έχουμε το δικαίωμα να παρέχουμε ανθρωπιστική βοήθεια.

 

Ερώτηση: Πώς αξιολογείτε τον ρόλο ευρωπαϊκών χωρών όπως η Γαλλία και η Γερμανία;

Ρίμα Χασάν: Τα ευρωπαϊκά κράτη είναι ή συνένοχα ή, στην καλύτερη περίπτωση, παθητικοί παρατηρητές. Αυτό δεν είναι κάτι καινούργιο. Συμβαίνει ήδη από το 1916 και τη συμφωνία Sykes-Picot για τον αποικιακό διαμελισμό της περιοχής. Υπό το καθεστώς της Βρετανικής Εντολής για την Παλαιστίνη, ορισμένα μέλη της οικογένειάς μου φυλακίστηκαν και σκοτώθηκαν. Ο Μακρόν μπορεί να μιλάει για αναγνώριση της Παλαιστίνης, αλλά η Γαλλία συνεχίζει τη στρατιωτική συνεργασία με το Ισραήλ. Στον Μπέντζαμιν Νετανιάχου επετράπη ακόμη και να πετάξει πάνω από τον γαλλικό εναέριο χώρο, παρά το ενεργό ένταλμα σύλληψης του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου.

 

Ερώτηση: Βλέπετε δύο μέτρα και δύο σταθμά στην εφαρμογή του διεθνούς δικαίου;

Ρίμα Χασάν: Φυσικά. Δεν θα έπρεπε να υπάρχει καμία ασυλία για τα εγκλήματα για τα οποία καταζητείται ο Νετανιάχου — όπως ακριβώς δεν υπάρχει καμία ασυλία για τον Βλαντιμίρ Πούτιν. Θέλω να το τονίσω αυτό: η συνενοχή δεν έχει λαϊκή νομιμοποιήση. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι τρεις στους τέσσερις Γάλλους υποστηρίζουν τις κυρώσεις κατά του Ισραήλ. Στη Γερμανία, πρόσφατη δημοσκόπηση έδειξε ότι οχτώ στους δέκα Γερμανούς πολίτες αντιτίθεται στην επίθεση στη Γάζα. Υπάρχει ένα σαφές χάσμα μεταξύ των ενεργειών των κυβερνήσεων και της κοινής γνώμης.

 

Eρώτηση: Αντιμετωπίσατε προσωπικά πολιτικές πιέσεις ή απειλές επειδή συμμετείχατε σε αυτή την αποστολή;

Ρίμα Χασάν: Συμβουλευτήκαμε το γαλλικό υπουργείο Εξωτερικών και μας συμβούλευσαν να μην πάμε  λόγω των κινδύνων. Φυσικά, ορισμένα μέσα ενημέρωσης μας αντιμετωπίζουν συγκαταβατικά. Μας παρουσιάζουν ως αφελείς ή ως φανατικούς ακτιβιστές, γεμάτους μίσους. Ευτυχώς, άλλοι το αντιμετώπισαν ως μια σοβαρή πολιτική πράξη. Αυτό που κάνουμε είναι να ασκούμε πίεση στους ιθύνοντες να παρέμβουν. Διότι το Ισραήλ έχει προειδοποιήσει ότι θα μας συλλάβει μόλις πλησιάσουμε τα χωρικά ύδατα της Παλαιστίνης, τα οποία ελέγχονται παράνομα από το Ισραήλ.

 

Ερώτηση: Ποια στιγμή σας έχει μείνει εντυπωθεί πιο έντονα μέχρι στιγμής;

Ρίμα Χασάν: Η πιο δύσκολη και συγκινητική στιγμή για μένα ήταν η διάσωση των μεταναστών στη θάλασσα. Ήταν επώδυνο να το βλέπεις. Δεν περιμέναμε ότι θα πηδούσαν στη θάλασσα. Για λίγα λεπτά, ήμασταν λίγο πανικόβλητοι, καθώς βρίσκονταν πολύ μακριά. Φοβηθήκαμε ότι μπορεί να πνιγούν. Τι θα κάναμε με τα πτώματα; Πραγματικά εξετάσαμε όλα τα σενάρια. Νομίζω ότι αυτή ήταν η στιγμή που όλοι λύγισαν λίγο. Προσωπικά έκλαψα γιατί ήταν μια τόσο δύσκολη στιγμή.

Η άλλη στιγμή που ήταν πολύ δύσκολη ήταν όταν μας ξύπνησε στη μέση της νύχτας ο συναγερμός για τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη. Πανικοβληθήκαμε γιατί αναρωτηθήκαμε αν ήταν επίθεση η ή αν απλώς μας παρακολουθούσαν. Διήρκεσε μόλις λίγα λεπτά, αλλά συνέβη στη μέση της νύχτας, οπότε ήταν μια μπερδεμένη κατάσταση, μόλις είχαμε ξυπνήσει και ήταν αγχωτικό. Όταν χτυπάει ο συναγερμός μες τη νύχτα, είναι δύσκολο να το διαχειριστείς. Αυτές ήταν οι δύο στιγμές που ήταν οι πιο έντονες συναισθηματικά.